Хронологична биография
-
1859
15 декември: В Бялисток (ул. „Желона“ № 6) в семейството на Мордка (Марк Фабианович) и Либа Рохла (Розалия) Замнехоф се ражда първият им син – Лейзер (Лазар) Маркович Заменхоф.
-
1869
Август: Влиза в първи клас в средното училище в Бялисток, но след два месеца прекъсва ученето си поради болест.
-
1870
Август: Отново влиза в първи клас.
-
1873
Август: Влиза в четвърти клас, но ученето трае само четири месеца.
Декември: Семейство Замнехоф се премества да живее във Варшава (ул. „Новолипие“ № 28).
-
1874
Август: Влиза в четвърти клас във втора мъжка гимназия във Варшава.
-
1878
17-a de decembro: Festado de la naskiĝo de Lingwe Uniwersala.
-
1879
Majo-junio: Ekzamenoj en la lasta (oka) klaso de la gimnazio.
27-a de junio: Ricevas la abiturientan ateston kaj arĝentan medalon en la gimnazio.
Aŭgusto: Aliĝas al la medicina fakultato de la Moskva Universitato.
Septembro: Ekstudas en la universitato.
-
1880
Pretigas gramatikon de la jida lingvo.
-
1881
13 март: Убит е император Александър II. Положението в Русия се разклаща.
Majo: Plenumas ekzamenojn en la Moskva Universitato kaj decidas eksiĝi el ĝi kaj eklerni en Varsovio.
Somero: Pretigas du kajerojn de Lingvo universala.
Septembro: Ekstudas en la tria studjaro de la medicina fakultato de la Varsovia Universitato.
-
1882
Januaro-februaro: Artikolo Kion do finfine fari? en la ruslingva juda semajnĵurnalo Razsvet.
Februaro: Fondas la pracionistan societon Ŝeerit-Israel.
7-a de aprilo: Artikolo Sub la komuna standardo! en Razsvet.
Aŭgusto: La tria kajero de Lingvo Universala.
-
1883
18-a de aŭgusto: Kunfondas la Varsovian grupon de Ĥibat-Cion kaj elektiĝas kiel la prezidanto de ĝia plenumkomitato.
18-a de novembro: Letero al la anoj de la junulara socialisma juda grupo Bilu.
-
1884
Jarfino: Fino de la universitataj studoj.
-
1885
Februaro-majo: Kuracisto en Veisiejai.
Majo-novembro: Staĝado en la oftalmologia fako de la Varsovia juda malsanulejo.
Decembro-majo 1886: Okulkuracisto en Płock.
-
1886
Majo-junio: Studado kaj staĝado en Vieno.
Есента: Запознава се с Кейла (Клара) Зилберник.
-
1887
30 март: Лазар Заменхоф и Клара Зилберник се сгодяват.
2-a de junio: Cenzura permeso por la presado de la Unua Libro en la rusa lingvo.
26 юли: Позволение за публикуването на „Unua libro“. Този ден се смята за рождения ден на езика.
9 август: Сватба. Младоженците заживяват на ул. „Пшеязд“ № 9.
Есента: Френското, немското и полското издание на „Unua libro“.
-
1888
Януари: „Dua Libro de l’ lingvo internacia“.
11 юни: Ражда се Адам Заменхоф.
24-a de septembro: Petas la Ĉefan Administracion pri pres-aferoj permesi eldonon de ĉiusemajna gazeto La internaciulo.
15-a de oktobro: La peto pri La internaciulo estas rifuzita.
-
1889
Januaro-februaro: Plena vortaro rusa-internacia kaj Meza vortaro internacia-germana.
1 септември: Първи брой на „La Esperantisto“.
Ноември: Установява се като очен лекар в Херсон.
13 декември: Ражда се Зофия Заменхоф.
-
1890
25-a de marto: Fondo de la Ligo internacia de Esperantistoj.
Май: Завръщане във Варшава (ул. „Новолипки“ № 21).
Aŭtuno: En la lernolibro Vsemirnyj jazyk Esperanto (La tutmonda lingvo Esperanto) estas presita La Espero en Esperanto kaj en la rusa lingvo; ĝi fariĝos himno esperantista.
Decembro: La Ligo ĉesas sen ekfunkcii.
-
1891
Decembro: Decidas interrompi la eldonadon de La Esperantisto, sed Wilhelm Heinrich Trompeter surprenas la eldonkostojn kaj asignas al Zamenhof redaktoran salajron.
-
1892
31 август: Либа Рохла Заменхоф умира.
-
1893
Januaro: Fondo de Internacia Ligo Esperantista, kun Zamenhof kiel la sekretario, kun la celo voĉdoni pri Esperanto-aferoj.
Aŭgusto: Universala Vortaro.
Октомври: Преместване в Гродно.
-
1894
Januaro: Komencas publikigi en La Esperantisto projekton pri reformoj en Esperanto.
15-a de novembro: Voĉdona malakcepto de la reformprojekto. Ekzercaro kaj Hamleto.
-
1895
15-a de aŭgusto: La lasta (1895, n-ro 5-6) numero de La Esperantisto. Zamenhof por kelkaj jaroj ĉesigas preskaŭ ĉiujn Esperanto-okupojn.
-
1896
Esploras kun Vilhelm Ŝenberg la vidkapablon de ĉiuj lernejanoj en Grodno.
-
1897
Октомври: Завръщане във Варшава (ул. „Джика“ № 9).
-
1900
3 август: Луи дьо Бофрон представя „Същина и бъдеще“ в Париж.
-
1901
Април: „Хилелизъм. Проект за решаването на еврейския въпрос“.
6 август: Договор с „Ашет“.
-
1902
Zamenhof iom post iom revenas al Esperanto-aktivado.
-
1903
Ноември: „Fundamenta Krestomatio“.
-
1904
29 януари: Лидия Заменхоф се ражда.
-
1905
22 януари: Начало на Първата революция в Русия.
Юли: „Fundamento de Esperanto“.
29-a de julio: Nomumita kiel kavaliro de la Honora Legio.
5–12-a de aŭgusto: La 1-a Universala Kongreso de Esperanto (UK) en Bulonjo-ĉe-Maro.
-
1906
Януари: „Догми на хилелизма“ в „Ruslanda Esperantisto“.
Март: „Хомаранизъм“.
27 август – 5 септември: Вторият световен конгрес в Женева.
Септември: Първият брой на „La Revuo“ („Списанието“), основано от Карло Бурле, за да може Заменхоф да публикува преводите си.
15–23-a de oktobro: Partoprenas konsultiĝon de lingvoreformistoj en Bruselo kaj Parizo.
-
1907
12 – 17 август: Третият световен конгрес в Кеймбридж.
15–24 de oktobro: La Delegacia Komitato kunvenas en Parizo kaj akceptas Esperanton kun modifoj.
30 ноември: Марк Фабианович Заменхоф почива.
„Ревизор“ (Гогол).
-
1908
18-a de januaro: Rompo de la kontaktoj kun la Delegacio.
16 – 22 август: Четвъртият световен конгрес в Дрезден.
„Ифигения в Таврида“ (Гьоте), „Разбойници“ (Шилер), „Жорж Данден“ (Молиер).
-
1909
5 – 11 септември: Петият световен конгрес в Барселона.
-
1910
20–25-a de aprilo: La 1-a Ruslanda Esperantista Kongreso en Sankt-Peterburgo.
14 – 20 август: Шестият световен конгрес във Вашингтон.
„Марта“ (Ожешкова), „Lingvaj Respondoj“, „Proverbaro Esperanta“.
-
1911
26–29-a de julio: Koresponda partopreno en Kongreso de rasoj en Londono.
20 – 27 август: Седмият световен конгрес в Антверпен.
-
1912
11 – 18 август: Осмият световен конгрес в Краков.
-
1913
Май: „Хомаранизъм“ (за първи път с истинското си име).
24 – 31 август: Деветият световен конгрес в Берн.
-
1914
1-a de aŭgusto: La geedzoj Zamenhof pro la komenco de la mondmilito estas haltigitaj en Kolonjo.
15-a de aŭgusto: Reveno al Varsovio post longa ĉirkaŭvojo.
18-a de oktobro: Projekto de Kongreso de neŭtrale-homa religio.
Decembro: Alvoko al la diplomatoj Post la Granda Milito.
-
1915
3 март: Завършва превода на Библията (Старият завет).
Март: Започва да превежда приказките на Андерсен.
Юли: Премества се да живее на ул. „Крулевска“ № 41.
Proponas porĉiaman revizion de Esperanto.
-
1917
15 февруари: Последната версия на хомаранизма.
Март: Написва есето „За Бог и за безсмъртието“.
14 април: Смърт.
16 април: Погребение.
Ĉi tiu kronologia biografio estis unue publikigita en La Ondo de Esperanto (2009, n-ro 12).